ویتامین دی یکی از ویتامینهای ضروری بدن است که میزان کلسیم و فسفر را در بدن تنظیم میکند. همانطور که میدانید دو ماده معدنی کلسیم و فسفر، دو ماده ضروری در ساخت استخوانها و دندانها هستند. به این ترتیب زمانی که میزان ویتامین دی بدن به اندازه کافی باشد استخوانها، عضلات و دندانها نیز وضعیت خوبی خواهند داشت. علاوه بر این مورد تحقیقات نشان داده که ویتامین دی میتواند رشد سلولهای سرطانی را نیز مهار کند. این ویتامین همچنین به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب بدن نیز کمک میکند. جالب است بدانید که گیرنده ویتامین دی در بسیاری از اندامها و بافتهای بدن وجود دارد و همین مساله میزان اهمیت و نقش ویتامین دی را در بدن نشان میدهد.
بنابراین پایش سطح ویتامین دی بدن از نظر تشخیص و جلوگیری از بسیاری از بیماریها نظیر سرطان، پوکی استخوان، راشیتیسم و … اهمیت دارد. میزان ویتامین دی ضروری برای کارکرد اندامها بسته به سن، جنسیت، وضعیت سلامتی و … در گروههای مختلف سنجیده میشود. هر فرد حداقل یکبار در سال باید آزمایش ویتامین دی انجام دهد و در صورت کمبود این ویتامین، با دستور پزشک مکمل مصرف کند. در ادامه این مطلب قرار است در مورد علائم کمبود ویتامین دی و ضرورت انجام آزمایش آن صحبت کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که برای کمبود ویتامین دی چی بخوریم. پس اگر به سلامت خود اهمیت میدهید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
علائم و نشانه های کمبود ویتامین دی
کمبود ویتامین دی در مراحل اولیه معمولا علائمی ندارد، اما یک سری نشانهها وجود دارد که زنگ خطر کمبود ویتامین دی را در فرد روشن میکند. از جمله مهمترین نشانههای کمبود ویتامین دی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابتلای مکرر به عفونتها: کمبود ویتامین دی، ریسک ابتلا به عفونتهای مختلف را در فرد افزایش میدهد.
- پوکی استخوان: کمبود ویتامین دی با تاثیر بر روند استخوانسازی، منجر به پوکی و پوسیدگی استخوانها میشود.
- احساس خستگی مفرط: احساس خستگی مفرط به شکلی که روی زندگی تاثیر منفی بگذارد، از جمله علائم کمبود ویتامین دی به شمار میرود.
- درد استخوان: کاهش میزان ویتامین دی در خون، درد استخوانها به خصوص درد کمر را به دنبال دارد.
- افسردگی: یافتههای اخیر نشان داده است که بین کمبود ویتامین دی و ابتلا به افسردگی ارتباط مستقیمی وجود دارد.
- ترمیمنشدن زخمها: کسانی که دچار کمبود ویتامین دی هستند، ترمیم جای زخم در بدنشان بسیار طولانیتر از افراد عادی است.
- ریزش مو: اغلب افراد دلیل ریزش مو را استرس و اضطراب میدانند، اما کمبود ویتامین دی نیز یکی از عوامل مهمی است که ریزش مو را به دنبال دارد.
اگر اخیرا متوجه این علائم در خودتان شدهاید، بهتر است به دکتر مراجعه کنید و آزمایش ویتامین دی بدهید.
دلایل کمبود ویتامین دی در بدن
ابتلا به بیماریها، قرارگیری در موقعیتهای خاص مثل زندگی در مناطق کوهستانی، بیش از حد در خانه ماندن و … از جمله دلایلی هستند که منجر به کمبود ویتامین دی در بدن میشوند. دلایل زیر از جمله دلایل پرخطر کمبود ویتامین دی در بدن به شمار میروند:
- افزایش سن
- دوری از نور خورشید
- افراد با رنگ پوست تیره
- افراد با اضافه وزن زیاد
- استفاده دائمی و زیاد از کرمهای ضد آفتاب
- مصرف نکردن لبنیات و ماهی به اندازه کافی
- کار در شیفتهای شب طولانی
- ابتلا به بیماری مزمن کبدی، کلیوی یا هیپرپاراتیروئیدیسم
- انجام جراحیهای مربوط به لاغری و کاهش جذب چربی بدن
آیا کمبود ویتامین دی خطرناک است؟
در پاسخ به این سوال که آیا کمبود ویتامین دی خطرناک است، باید بگوییم که بله! کمبود ویتامین دی مانند کمبود هر ماده معدنی دیگری که اندامها برای کارکرد درست خود به آن نیاز دارند، خطرناک بوده و میتواند فرد را دچار مشکل کند. کمبود ویتامین دی زمینه ابتلا به بیماریهای زیر را در فرد بیشتر میکند:
- راشیتیسم
- پوکی استخوان
- شکستگی استخوان
- دیابت
- بیماری قلبی و عروقی
- سرطان
- بیماریهای مربوط به نقص سیستم ایمنی
- فشار خون
- عفونتهای مکرر
- ام اس
بنابراین آزمایش ویتامین دی از نظر تشخیص زودهنگام و جلوگیری از ابتلا به این بیماریها لازم و ضروری است.
برای کمبود ویتامین دی چی بخوریم؟
این سوال که برای کمبود ویتامین دی چی بخوریم، یکی از سوالات مهمی است که ذهن افراد را بعد از آزمایش ویتامین دی مشغول میکند. به طور کلی ویتامین دی را میتوان از راههای زیر دریافت کرد:
- آفتابگرفتن به مدت 15 دقیقه و سه بار در هفته
- مصرف مکمل ویتامین دی
- جذب ویتامین دی از منابع غذایی
همانطور که میدانید بخشی از ویتامین دی مورد نیاز بدن، در اثر نور خورشید در پوست ساخته میشود. افراد مخلتف بسته به سن، جنسیت، وضعیت سلامتی و همچنین فصل و محل زندگی، به میزان نور مختلفی برای سنتز ویتامین دی در بدن خود نیاز دارند. لازم به توضیح است که توانایی تولید ویتامین دی در بدن با افزایش سن کاهش مییابد و همین ضرورت چکاپ منظم ویتامین دی را نشان میدهد. منابع غذایی ویتامین دی محدود هستند، اما موارد زیر از بهترین منابع غنی از این ویتامین به شمار میروند:
- لبنیات
- ماهی سالمون و ساردین
- جگر گاو و گوسفند
- تخم مرغ
- پنیر
- روغن ماهی
- محصولات غنی شده با ویتامین دی
- برخی از قارچها
- غلات غنی شده
اهمیت انجام آزمایش ویتامین دی
تنها راه تشخیص میزان ویتامین دی بدن و اطلاع از کمبود آن، انجام آزمایش ویتامین دی است. علاوه بر این مصرف مکملهای ویتامین دی و خوراکیهای سرشار از این ویتامین بدون اطلاع از وضعیت میزان آن در بدن، نه تنها مفید نیست بلکه میتواند خطرناک هم باشد. بنابراین مهم است که در فواصل منظم میزان ویتامین دی بدن از طریق آزمایش چک شود.
آزمایش ویتامین دی همچنین اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت استخوانهای بدن به پزشک ارائه میکند و از طریق آن میتوان اختلالات استخوانی در همه سنین را تشخیص داد. از مزایای این آزمایش میتوان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
- اطلاع از وضعیت سلامت استخوانها، ماهیچهها و دندانها
- آزمایش مکمل در ارزیابی میزان فسفر و کلسیم در بدن
- تشخیص به موقع اختلالات مربوط به کمبود ویتامین دی
- موثر در درمان و مدیریت دیابت
- موثر در بیان ژنهای دخیل در بروز برخی سرطانها
- حمایت از سلامت قلب
تفسیر و بررسی نتیجه آزمایش ویتامین دی به خصوص در گروههای زیر اهمیت دارد:
- زنان باردار
- افراد مسن
- زنان قبل از سن یائسگی
- افراد با سابقه مصرف داروهای خاص
- ساکنان مناطق کوهستانی و کمتر آفتابی
- مبتلایان به سوءتغذیه
- مبتلایان به بیماریهای خودایمنی
- مبتلایان به بیماریهای کبدی و کلیوی
- افراد مبتلا به پوکی استخوان
- افراد با رژیم گیاهخواری
اگر وقت مراجعه حضوری به مطب پزشک و آزمایشگاه را ندارید و به همین دلیل تاکنون آزمایش ویتامین دی ندادهاید، با وجود خدمات هومکا دیگر نمیتوانید برای این کار خود دلیل بیاورید. با هومکا تمام خدمات پزشکی و آزمایشگاهی نظیر آزمایش، ویزیت پزشک متخصص، نوار قلب و حتی جلسات فیزیوتراپی در منزل امکانپذیر است. به این ترتیب شما میتوانید آزمایش و چکاپهای خود را به راحتی و بدون اتلاف وقت در منزل یا محل کار خود انجام دهید. برای این ثبت درخواست خدمات پزشکی در منزل، کافی است به آدرس homeca.ir مراجعه کرده یا با شماره تلفن 02191212348 تماس بگیرید. پس از ثبت درخواست، کارشناسان هومکا برای هماهنگی زمان و محل انجام آزمایش با شما تماس میگیرند. سپس کارشناس نمونهگیری یا پزشک متخصص در موعد مقرر به محل مراجعه میکنند. در نهایت شما میتوانید نتیجه و تفسیر آزمایش خود را در پنل کاربری خود در هومکا مشاهده کنید.