افسردگی چیست؟ عوامل، راه‌های شناخت + درمان افسردگی

براساس مطالعات سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۸۰ میلیون نفر در سراسر مبتلا به اختلال افسردگی شده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که افسردگی یک مشکل جدی و گسترده است که بیماران مبتلا به آن، به توجه و مراقبت ویژه نیاز دارند. این اختلال علاوه‌بر تاثیر بر احساسات و افکار افراد، عملکرد روزانه و روابط اجتماعی آن‌ها را نیز مختل می‌کند. در این مقاله به بررسی عوامل مختلفی که باعث افسردگی می‌شوند، نشانه‌ها و راه‌های شناخت این اختلال و همچنین راهکارهای درمانی موجود برای آن خواهیم پرداخت. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع‌به این اختلال خلقی، شما را به مطالعه ادامه این مقاله دعوت می‌کنیم.

افسردگی چیست؟

احساس غم یا افسردگی، واکنشی طبیعی به از دست‌دادن چیزی یا کسی و یا در مواجهه با چالش‌های زندگی است. در پاسخ بیشتر به این سوال که «افسردگی چیست» باید گفت احساس پوچی، افکار منفی و عدم توانایی در تمرکز، همه از علائم و نشانه‌های افسردگی هستند. از آن‌جایی که افسردگی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ شروع آن در برخی افراد، نتیجه عوامل محیطی است و در برخی دیگر، به‌واسطه عواملی مثل ژنتیک، عوامل محیطی، عوامل شیمیایی، عوامل بیولوژیکی رخ می‌دهد. در بعضی مواقع، رد پای عوامل جسمی هم در این میان دیده می‌شود، برای مثال، افسردگی پس از زایمان از همین نوع است.

انواع افسردگی با نشانه‌هایی مانند بی‌حوصلگی، بی‌اشتهایی و مشکلات خواب همراه‌ است، از همین‌رو برای تشخیص افسردگی باید به روانشناس مراجعه کنید. روانشناسان با پرسشنامه‌های روان‌شناختی، بررسی علائم و عوامل شیمیایی و محیطی، به کشف علت افسردگی می‌پردازند. گاهی هم بیمار را برای دارو درمانی و مصاحبه بالینی به روانپزشک ارجاع می‌دهند.

بررسی عوامل موثر بر افسردگی

اختلال افسردگی مزمن بر اثر مجموع عوامل مختلفی از جمله ژنتیکی، بیولوژیکی، محیطی و روانی ایجاد می‌شود. در این بخش این عوامل اساسی را توضیح داده‌ایم:

• مشکلات عصبی: عدم تعادل در انتقال دهنده‌های عصبی که بر خلق و خو تأثیر می‌گذارند
• مشکلات هورمونی به‌خصوص در زنان: تغییرات در هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون در دوره‌های زمانی مختلف مانند دوره قاعدگی، دوره پس از زایمان، پیش از یائسگی یا یائسگی
• ژنتیک: داشتن سابقه خانوادگی افسردگی احتمال ابتلا به این اختلال را در فرد افزایش می‌دهد.
• عوامل محیطی: رویدادهای استرس‌زا در زندگی مانند از دست دادن یکی از عزیزان، مشکلات مالی، تروماهای کودکی یا تغییرات عمده زندگی
• شرایط پزشکی: بیماری‌های مزمن، مانند بیماری قلبی، دیابت، پارکینسون یا سرطان
• عوارض برخی داروهای خاص
• عوامل روانشناختی: ویژگی‌های شخصیتی مانند عزت نفس پایین، وابستگی بیش‌ازحد، انتقاد از خود یا بدبینی

توجه داشته باشید که افسردگی یک بیماری پیچیده است که عوامل متعددی، علاوه‌بر موارد ذکر شده، بر ایجاد آن تاثیرگذار هستند. ازاین‌رو اگر فردی از عزیزان شما علائمی شبیه به افسردگی دارد، از روانشناس یا روان‌پزشک برای بهبود وضعیت او کمک بگیرید. در بخش بعد به بررسی نشانه‌های اصلی افسردگی خواهیم پرداخت.

نشانه‌های شایع افسردگی؛ خستگی و ناامیدی مداوم

علائم افسردگی بسته به شدت بیماری فرد، شرایط و وضعیت او ممکن است متفاوت باشد؛ اما معمولا برخی نشانه‌های رایج و شایع وجود دارند که در این بخش آن‌ها را بررسی کرده‌ایم:

• حالت غمگین، اضطراب یا «تهی بودن» مداوم
• احساس ناامیدی یا بدبینی
• احساس تحریک‌پذیری، خشم، سرخوردگی یا بی‌قراری
• احساس گناه، بی‌ارزشی، سرزنش خود یا درماندگی
• از دست دادن علاقه یا لذت نسبت به سرگرمی‌ها و فعالیت‌ها
• خستگی، کمبود انرژی، یا کند شدن در تفکر و فعایت‌های روزانه
• مشکل در تمرکز، به خاطر سپردن یا تصمیم‌گیری
• تغییر وزن شدید (از دست دادن یا افزایش اشتها)
• اختلالات خواب، مانند بی‌خوابی یا خواب زیاد
• مشکلات فیزیکی غیرقابل توضیح، مانند کمردرد یا سردرد
• آسیب رساندن به خود، افکار مرگ یا خودکشی

اگر خود شما یا یکی از اطرافیانتان علائمی شبیه به نشانه‌های ذکر شده داشتید، در سریع‌ترین فرصت ممکن به روان‌پزشک و روانشناس مراجعه کنید. توجه داشته باشید که افسردگی قابل‌درمان است و هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان موثرتری خواهد داشت.

راه‌های تشخیص افسردگی چیست؟

تشخیص اختلال افسردگی در چندین مرحله و با آزمایش‌های مختلف انجام می‌شود. برای تشخیص این بیماری باید به روان‌پزشک یا روان‌شناس مراجعه کنید. در بخش زیر روش‌های رایج برای تشخیص افسردگی را بررسی کرده‌ایم:

• معاینه فیزیکی: پزشک یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد و در مورد سلامتی شما سوالاتی خواهد پرسید. با این کار هرگونه بیماری زمینه‌ای را که باعث علائم مشابه افسردگی در شما می‌شود را بررسی خواهد کرد.
• آزمایش‌های خون: مانند CBC یا آزمایش‌هایی برای بررسی عملکرد تیروئید،برای اطمینان از اینکه علائم شما به دلیل یک مشکل پزشکی دیگر نیست انجام می‌شود.
• ارزیابی روانپزشکی: یک متخصص سلامت روان در مورد علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری شما سوال خواهد کرد. این ارزیابی به درک شدت علائم کمک می‌کند.

تشخیص افسردگی اغلب بر اساس معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) است. طبق DSM-5، یک فرد باید حداقل پنج علامت افسردگی داشته باشد که دو هفته یا بیشتر طول بکشد. یکی از علائم باید خلقیات افسرده یا از دست دادن علاقه به تقریبا کلیه فعالیت‌ها باشد.

اختلال افسردگی چگونه درمان می‌شود؟

درمان اختلال افسردگی معمولا از طریق ترکیب چند راهکار از جمله تراپی و مشاوره، داروها و تغییر سبک زندگی توسط روان‌پزشکان و روانشناشان اتفاق می‌افتد. در این ادامه برخی از این راهکارهای درمانی را شرح داده‌ایم:

• درمان شناختی رفتاری (CBT): به افراد کمک می کند تا الگوها و رفتارهای افکار منفی را بشناسند و تغییر دهند.
• درمان بین فردی (IPT): بر بهبود روابط و مهارت‌های ارتباطی تمرکز دارد.
• جلسه‌های مشاوره و روانشناسی: تجربیات و احساسات گذشته را برای درک مسائل جاری بررسی می کند.
• داروهای تجویزی ضدافسردگی: شامل مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین، سرترالین و سیتالوپرام و سایر داروهای ضدافسردگی مانند بوپروپیون، ونلافاکسین و میرتازاپین
• درمان تشنج الکتریکی (ECT): برای افسردگی شدید که به درمان های دیگر پاسخ نداده است استفاده می‌شود.
• تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS): از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز استفاده می‌کند. (درمان مراحل آخر افسردگی)
• ورزش منظم: فعالیت بدنی به بهبود خلق‌وخو و کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند.
• رژیم غذایی سالم
• خواب کافی

در کنار این موارد، تمرین‌ها و تکنیک‌های آرامش‌زا مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق به کاهش استرس و اضطراب افراد افسرده کمک خواهد کرد.

برای درمان افسردگی از مشاوران دکتردکتر کمک بگیرید

افسردگی نوعی اختلال و بیماری خلقی و روحی است که باعث غم و اندوه مداوم در بیمار می‌شود. در مراحل شدید این اختلال، زندگی روزمره فرد نیز تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. این اختلال معمولا ناشی از عوامل مختلف مانند  ژنتیکی، محیطی و بیولوژیکی است. شایع‌ترین نشانه‌های افسردگی شامل  احساس پوچی، افکار منفی، نداشتن توانایی در تمرکز، بی‌حوصلگی، بی‌اشتهایی و مشکلات خواب می‌شود. برای درمان این اختلال خلقی می‌توان از روان‌درمانی، دارو درمانی، تغییر سبک زندگی و حمایت اطرفیان فرد مبتلا، استفاده کرد.

اگر احساس کردید که خودتان یا فردی از عزیزان شما در معرض افسردگی قرار دارد، در سریع‌ترین زمان ممکن به روان‌پزشک یا روان‌شناس مراجعه کنید. دکتر روانشناس یا مشاور روانشناس، متخصصی است که به تشخیص و درمان مشکلات عاطفی، رفتاری و شناختی افراد می‌پردازد و روابط انسانی را بهبود می‌بخشد. این

متخصص با استفاده از روش‌های مختلفی همچون مشاهده، مصاحبه و تست‌های روانشناسی، به تحلیل وضعیت روانی افراد و شناسایی اختلالات آن‌ها دست می‌یابد.

اختلالات روانشناختی رایج مانند افسردگی، اسکیزوفرنی، اضطراب، وسواس، استرس، اختلالات شخصیت، اختلالات رفتاری و اعتیاد، از جمله مسائلی هستند که دکتر روانشناس با استفاده از روش‌های روان‌درمانی به درمان آن‌ها می‌پردازد. تخصص‌های مختلفی مانند روانشناسی بالینی، روانشناسی کودک و نوجوان، روانشناسی خانواده و روانشناسی صنعتی وجود دارند که هر کدام در موقعیت‌های خاصی به کار می‌آیند. سامانه نوبت آنلاین دکتردکتر (https://drdr.ir/)تعدادی از مجرب‌ترین روان‌پزشکان و مشاوران برای کمک به شما هم‌وطنان عزیز گرد هم آورده است. شما می‌توانید همین حالا در سریع‌ترین زمان ممکن به مشاوران دکتردکتر دسترسی داشته باشید و سوالات خود را بپرسید. برای دسترسی به مشاوران دکتردکتر کافی است از وب‌سایت این مجموعه بازدید کنید

این اگه حساسه پاکش کن